Σάββατο 19 Ιανουαρίου
Μακαρίου του Αιγυπτίου, Αρσενίου, Μάρκου
Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Μέγας (18 Ιανουαρίου)
Μέγας Ἀθανάσιος γεννήθηκε κατά τό ἔτος 295 μ.Χ. στήν Ἀλεξάνδρεια ἀπό Χριστιανούς γονεῖς. Ἔτυχε ἐπιμελημένης ἐκπαιδεύσεως φιλοσοφικῆς καί θεολογικῆς. Κατά τή νεανική του ἡλικία συνδέθηκε μέ τόν Μέγα Ἀντώνιο καί ἀσκήτευσε μαζί του στήν ἔρημο.
Στήν ἀρχή χειροθετήθηκε ἀναγνώστης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀλεξανδρείας καί τό 318 μ.Χ. ἦταν ἤδη διάκονος. Τό ἔτος 325 μ.Χ. συνοδεύει τόν γέροντα Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρο στή Νίκαια, ὅπου συγκλήθηκε ἡ Α’ Οἰκουμενική Σύνοδος, «τοῦ χοροῦ τῶν διακόνων ἡγούμενος». Ἐκεῖ, χάρη στή μόρφωσή του καί μάλιστα στή θερμουργό καί ἀκλόνητη πίστη του, ἀναδείχθηκε ἕνας ἀπό τούς θαρραλέους ἀγωνιστές κατά τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρείου. Μάλιστα δέ, ὅπως ἀποφάνθηκε ἡ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Σύνοδος τοῦ 399 μ.Χ., κυρίως ὁ Ἀθανάσιος «τήν νόσον τοῦ Ἀρειανισμοῦ ἔστησεν». Κανένας, ἴσως, ἄλλος ἀπό τούς Πατέρες καί Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, τῆς περιόδου ἐκείνης, δέν ἀντιμετώπισε τόσο σπουδαία ἐκκλησιαστικά καί θεμελιώδη προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ἦταν τά περί Θεοῦ, κόσμου, ἀνθρώπου, δημιουργίας, τριαδολογίας, ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, σωτηρίας, χριστολογίας, πνευματολογίας, Οἰκουμενικῆς Συνόδου κ.ἄ.
Ἡ φήμη τοῦ Ἀθανασίου ἑδραιώθηκε τόσο πολύ κατά τή Σύνοδο τῆς Νίκαιας, ὥστε μετά ἀπό λίγο, ὅταν πέθανε ὁ γέροντας Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρος († 17 Ἀπριλίου 328 μ.Χ.), ἐξελέγη Ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρείας πιθανότατα τόν ἴδιο χρόνο.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, κατά τά 46 ἔτη τῆς ἀρχιερατείας του, ὑπῆρξε ὁ στύλος τῆς Ἐκκλησίας καί ὁ κατ’ ἐξοχήν Πατήρ τῆς Ὀρθοδοξίας. Μερίμνησε δραστήρια γιά τήν ὀργάνωση τῆς Ἐκκλησίας του. Περιηγούμενος τήν ἐπαρχία του, μετέβη στή Θηβαΐδα, τήν Πεντάπολη, τήν Κάτω Αἴγυπτο γιά νά δεῖ ἀπό κοντά τίς ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου του, τό ὁποῖο τόν ὑποδεχόταν παντοῦ μέ ἐνθουσιασμό. Ἐγκαθιστοῦσε στίς διάφορες πόλεις ἄξιους καί ἱκανούς Ἐπισκόπους, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τόν Ἅγιο Φρουμέντιο († 30 Νοεμβρίου), τόν ὁποῖο χειροτόνησε Ἐπίσκοπο Ἀξώμης.
Ἅγιος Κύριλλος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας (18 Ιανουαρίου)
Ἅγιος Κύριλλος ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408 – 450 μ.Χ.) καί γεννήθηκε περί τό 370 ἢ 375 μ.Χ. στήν Ἀλεξάνδρεια ἀπό εὔπορους γονεῖς τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας τῆς πόλεως. Ἦταν θερμοῦ καί ζωηροῦ χαρακτῆρος, ἀνήσυχος, τολμηρός, ἐνεργητικός καί πολύ δραστήριος. Διακρινόταν γιά τήν εὐστροφία, τήν ταχύτητα καί ἀποφασιστικότητα τῶν ἐνεργειῶν του καί, κυρίως, γιά τήν ἐπιμονή, ὁρμητικότητα καί τό ἀνυποχώρητο στίς ἐπιδιώξεις τῶν σκοπῶν γιά τούς ὁποίους ἀγωνιζόταν. Εἶχε ἰσχυρό τό αἴσθημα τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καί τήν ἀγάπη του γιά τήν εἰρήνη καί ἐκκλησιαστική ἑνότητα, ἡ δέ συναίσθηση τοῦ καθήκοντος καί ὁ ἁγνός ἐνθουσιασμός του γιά τήν ἀλήθεια τόν καθιστοῦσαν ἄφοβο στήν ἐπιτέλεση τῆς διακονίας του καί ἱκανό ἀγωνιστή ὑπέρ τῆς ἀλήθειας μέχρι θανάτου. Γιά ὅλα αὐτά τά χαρίσματα δικαίως θεωρεῖται ὡς ἕνας ἀπό τούς Μεγάλους Πατέρες καί Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας καί ὁ κατ’ ἐξοχήν ὑπερασπιστής τῆς ἱερᾶς παραδόσεως.
Ἦταν ἀνεψιός τοῦ Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας Θεοφίλου, τόν ὁποῖο πάντοτε εὐγνωμόνως ἀνέφερε. Ἔλαβε εὐρεία μόρφωση στήν Ἀλεξάνδρεια καί μάλιστα στήν περιώνυμο Κατηχητική Σχολή, ὅπου παρακολουθοῦσε παραδόσεις τοῦ μεγάλου διδασκάλου τῆς Σχολῆς αὐτῆς Διδύμου τοῦ Τυφλοῦ. Φοίτησε, ἀκόμη, στίς φιλοσοφικές σχολές τῆς Ἀλεξάνδρειας καί συμπλήρωσε τίς σπουδές του μέ ἐπιπλέον ἰδιαίτερες μελέτες τῆς θύραθεν καί τῆς χριστιανικῆς φιλοσοφίας, ὅπως τοῦτο προκύπτει ἀπό τούς λόγους καί τά συγγράμματά του.
Ἁγία Θεοδούλη ἡ Μάρτυς (18 Ιανουαρίου)
Ἁγία Μάρτυς Θεοδούλη καταγόταν ἀπό τά Ἀνάζαβρα καί ἔζησε στά χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.). Ἐπειδή διακήρυττε τήν πίστη της στόν Χριστό, συνελήφθη καί ὁδηγήθηκε ἐνώπιον τοῦ Πελαγίου, ἡγεμόνα τῶν Ἀναζάβρων, καί μπροστά στόν ἡγεμόνα, ἡ Θεοδούλη, διακήρυξε τήν πίστη της στόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό. Τότε ὑποβλήθηκε σέ φοβερά βασανιστήρια. Τῆς τρύπησαν μέ πυρακτωμένα σουβλιά τούς μαστούς, ἔπειτα τήν κρέμασαν ἀπό τά μαλλιά σέ ἕνα κυπαρίσσι καί τῆς κάρφωσαν τά πόδια μέ σιδερένια καρφιά. Κατόπιν τήν ἔριξαν μαζί μέ ἄλλους Ἁγίους μέσα σέ ἀναμμένο καμίνι.
Κατά τήν διάρκεια τῶν φρικτῶν βασάνων της ὑπέρ τῆς πίστεως, ἐπιτέλεσε πολλά θαύματα, μέ ἀποτέλεσμα νά πιστέψουν στόν Χριστό πολλοί παρευρισκόμενοι, καθώς ἐπίσης, καί ὁ Κομενταρήσιος Ἑλλάδιος καί ὁ βοηθός του, οἱ ὁποῖοι καί γιά τόν λόγο αὐτό θανατώθηκαν μέ ἀποκεφαλισμό.
Μέσα στήν κάμινο αὐτή, ἡ Ἁγία Θεοδούλη προσευχόμενη παρέδωσε τό πνεῦμα της.
Ἅγιοι Ἑλλάδιος, Θεόδουλος, Βοήθος, Εὐάγριος καὶ Μακάριος οἱ Μάρτυρες (18 Ιανουαρίου)
Ἅγιος Ἑλλάδιος ἦταν Κομαντερήσιος. Οἱ Ἅγιοι αὐτοί, ἤσαν εἰδωλολάτρες καί πίστεψαν στόν Χριστό διά τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Θεοδούλης, πού τιμᾶται σήμερα, ὅταν ἀνέλαβαν ἀπό τόν ἡγεμόνα τῆς Ἀναζαρβοῦ Πελαγίου νά ἐπαναφέρουν τήν Ἁγία στή θρησκεία τῶν εἰδώλων μέ βασανιστήρια.
Ἄθλησαν κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.) καί Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ.) καί ὑπέστησαν τό ὑπέρ Χριστοῦ μαρτύριο, ἀφοῦ στό τέλος τούς ἀποκεφάλισαν. Ὡς τόπος τοῦ κοινοῦ μαρτυρίου φέρεται ἡ πόλη Ἀναζαρβός τῆς Κιλικίας.
