ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ
ο Τριώδιο έχει λάβει την ονομασία αυτή από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, το Τριώδιο, το οποίο περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες κατά τη συγκεκριμένη περίοδο.
Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ύμνους τις εκκλησίας, οι οποίοι έχουν εννέα ωδές. Αυτός είναι και ο λόγος που το βιβλίο αυτό, και κατ’ επέκταση και η συγκεκριμένη χρονική περίοδος, ονομάστηκαν Τριώδιο.
Οι ύμνοι του Τριωδίου γράφτηκαν από τον 5ο έως τον 15ο αιώνα μ.Χ. Χειρόγραφα των ύμνων του Τριωδίου σώζονται από τον 10ο αιώνα μ.Χ. ενώ για πρώτη φορά τυπώθηκε, το εν λόγω βιβλίο, στα Ελληνικά το 1522 μ.Χ. στην Βενετία.
Το Τριώδιο, ως χρονική περίοδο, αναφέρεται στις τρεις πρώτες εβδομάδες που οι χριστιανοί ετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των τριών εβδομάδων έχει τη δική της σημειολογία.
Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου προτρέπει τους Χριστιανούς να είναι ταπεινοί, όπως ο Τελώνης και όχι υπερήφανοι όπως ο Φαρισαίος.
Ἅγιος Λέων πάπας Ρώμης (18 Φεβρουαρίου)
Ἅγιος Λέων γεννήθηκε στή Ρώμη περί τά τέλη τοῦ 4ου αἰῶνος μ.Χ. καί ἔζησε στά χρόνια τῶν βασιλέων Μαρκιανοῦ καί Πουλχερίας (450 – 457 μ.Χ.). Διετέλεσε διάκονος τῶν Ἐπισκόπων Ρώμης Καλλίστου καί Σίξτου (432 – 440 μ.Χ.) καί ἐξαιτίας τῆς πολλῆς ἀρετῆς, τῆς συνέσεως καί τῆς καθαρότητας τοῦ βίου του χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Ρώμης στίς 29 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 440 μ.Χ.
Κατά τήν Δ’ Οἰκουμενική Σύνοδο, πού συνῆλθε στή Χαλκηδόνα, τό ἔτος 451 μ.Χ., προσέφερε μεγάλη ὑπηρεσία στήν ὀρθόδοξη ἀλήθεια διά τῆς ἐνεργοῦ καί φωτισμένης συμβολῆς του. Ἀπέστειλε σέ αὐτήν τέσσερις ἀντιπροσώπους του, ἡ δέ ἐπιστολή τήν ὁποία ἀπηύθυνε πρός τή Σύνοδο καθόριζε μέ ὅλη τήν ἀκρίβεια καί τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας περί τοῦ προσώπου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τίς δύο φύσεις τοῦ Κυρίου, τή θεία καί τήν ἀνθρώπινη.
Ὁ Ἅγιος Λέων κοιμήθηκε σέ βαθύ γῆρας στίς 10 Νοεμβρίου 460 μ.Χ. μέ εἰρήνη καί ἡ Σύναξή του ἐτελεῖτο στή Μεγάλη Ἐκκλησία.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, ὀρθοδοξίᾳ, ὑπεστήριξας, τήν Ἐκκλησίαν, ὡς πολύφωνον τοῦ πνεύματος ὄργανον· ἐκ γάρ Δυσμῶν ἀναλάμψας ὡς ἥλιος, αἱρετικῶν τήν ἀπάτην ἐμείωσας· Λέων Ὅσιε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.
Ἕτερο Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.
Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας Διδάσκαλε καί σεμνότητος, τῆς οἰκουμένης ὁ φωστήρ, τῶν ὀρθοδόξων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Λέον σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος, Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθήναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἐπί θρόνου ἔνδοξε, ἱερωσύνης καθίσας, καί λεόντων στόματα, τῶν λογικῶν ἀποφράξας, δόγμασιν, ἐν θεοπνεύστοις σεπτῆς Τριάδος, ηὔγασας, φῶς τῇ σῇ ποίμνῃ θεογνωσίας· διά τοῦτο ἐδοξάσθης, ὡς θεῖος μύστης Θεοῦ τῆς χάριτος.
Μεγαλυνάριον.
Βρυχήματι Λέον βασιλικῷ τῶν θεοτυπώτων, καί σοφῶν σου ὑποθηκῶν, ὡς θῶας καί λύκους, αἱρετικῶν τά σμήνη, τῆς θεολέκτου ποίμνης, σκορπίζεις πάντοτε.
Ὅσιος Ἀγαπητὸς ὁ Ὁμολογητής καὶ Θαυματουργὸς Ἐπίσκοπος Σινάου (18 Φεβρουαρίου)
Ὅσιος Ἀγαπητός καταγόταν ἀπό τήν Καππαδοκία καί γεννήθηκε ἀπό εὐσεβεῖς καί φιλόθεους γονεῖς. Ἔζησε κατά τήν ἐποχή τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.) καί Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ.). Σέ νεαρή ἡλικία ἀναχώρησε γιά μοναστήρι κοντά στή Σίναο καί ἔγινε μοναχός. Ἀγαπήθηκε ἀπό τόν Ἡγούμενο, ἐξαιτίας τῆς ἐνάρετης ζωῆς του καί διδάχθηκε τά ἱερά γράμματα. Ἔλαβε δέ ἀπό τόν Θεό καί τό χάρισμα τῶν θαυμάτων. Μέ τήν προσευχή θανάτωσε δράκοντα μεγάλο, πού φανερώθηκε κοντά στό μοναστήρι καί ἀφάνιζε ἀνθρώπους καί ζῶα καί εὐεργετοῦσε τούς προστρέχοντες σέ αὐτόν.
Ἀργότερα, ἐπί αὐτοκράτορα Λικινίου (308 – 323 μ.Χ.), ὁ Ὅσιος Ἀγαπητός προσελήφθη στό στράτευμα. Ἐκεῖ εἶδε νά βασανίζονται γιά τήν πίστη τους στόν Χριστό οἱ καλλίνικοι Μάρτυρες Βικτώριος, Δωρόθεος, Θεόδουλος, Ἀγρίππας καί ἄλλοι πολλοί. Ἀμέσως θέλησε καί αὐτός νά γίνει κοινωνός τοῦ μαρτυρίου τους. Καί ἐνῶ ἐκεῖνοι ἐτελειώθησαν ἐν Χριστῷ διά τοῦ ξίφους, αὐτός διαφυλάχθηκε σῶος καί ἀβλαβής, ἂν καί τόν κτύπησαν μέ ἀκόντιο, κατ’ οἰκονομία Θεοῦ, γιά νά ὁδηγήσει πολλούς στή σωτηρία.
Μετά τήν στρατιωτική θητεία καί ὅταν πλέον αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Μέγας Κωνσταντίνος (324 – 337 μ.Χ.), ὁ Ἅγιος Ἀγαπητός ἐπιδόθηκε στή μελέτη τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου καί ὁ Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Σινάου τόν χειροτόνησε Πρεσβύτερο. Μετά τήν κοίμηση τοῦ Ἐπισκόπου του καί ὕστερα ἀπό κοινή γνώμη κλήρου καί λαοῦ, ἐξελέγη Ἐπίσκοπος.
Ὁ Ὅσιος Ἀγαπητός ἀφοῦ ἀρχιεράτευσε θεοφιλῶς, κοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
