Η Ανάληψις του Κυρίου
Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς ἔστη ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. 37 πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν. 38 καὶ εἶπεν αὐτοῖς· τί τεταραγμένοι ἐστέ, καὶ διατί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; 39 ἴδετε τὰς χεῖράς μου καὶ τοὺς πόδας μου, ὅτι αὐτὸς ἐγώ εἰμι· ψηλαφήσατέ με καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα. 40 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐπέδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. 41 ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων εἶπεν αὐτοῖς· ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;
42 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος καὶ ἀπὸ μελισσίου κηρίου, 43 καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν. 44 εἶπε δὲ αὐτοῖς· οὗτοι οἱ λόγοι οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ἔτι ὢν σὺν ὑμῖν, ὅτι δεῖ πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωϋσέως καὶ προφήταις καὶ ψαλμοῖς περὶ ἐμοῦ. 45 τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς, 46 καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι οὕτω γέγραπται καὶ οὕτως ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, 47 καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μετάνοιαν καὶ ἄφεσιν ἁμαρτιῶν εἰς πάντα τὰ ἔθνη, ἀρξάμενον ἀπὸ ῾Ιερουσαλήμ. 48 ὑμεῖς δέ ἐστε μάρτυρες τούτων. 49 καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ᾿ ὑμᾶς· ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ῾Ιερουσαλὴμ ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους.
50 ᾿Εξήγαγε δὲ αὐτοὺς ἔξω ἕως εἰς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς. 51 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ᾿ αὐτῶν καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν. 52 καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτὸν ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ μετὰ χαρᾶς μεγάλης, 53 καὶ ἦσαν διὰ παντὸς ἐν τῷ ἱερῷ αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν Θεόν. ᾿Αμήν. (ευαγγελιστής Λουκάς κεφάλαιο 24, στίχοι 36-53)
Απόδοση στα νεοελληνικά
Ενώ συζητούσαν αυτά, στάθηκε ανάμεσά τους ο Ιησούς και τους λέει: «Ειρήνη σε εσάς!». Αυτοί από την ταραχή και το φόβο τους νόμιζαν ότι έβλεπαν φαντάσμα. Εκείνος τους είπε: «Γιατί είστε τρομαγμένοι και γιατί γεννιούνται στην καρδιά σας αμφιβολίες; Κοιτάξτε τα χέρια μου και τα πόδια μου, για να βεβαιωθείτε ότι είμαι εγώ ο ίδιος. Ψηλαφίστε με και δείτε, ένα φάντασμα δεν έχει σάρκα και οστά, όπως βλέπετε εμένα να έχω». Και λέγοντας αυτά τους έδειξε τα χέρια και τα πόδια του. Αυτοί από τη χαρά και την έκπληξή τους δεν πίστευαν στα μάτια τους, τους ρώτησε τότε ο Ιησούς: «Έχετε τίποτα φαγώσιμο;» Του έδωσαν τότε ένα κομμάτι ψητό ψάρι και ένα κομμάτι κηρύθρα με μέλι. Τα πήρε και τα έφαγε μπροστά τους. Ύστερα τους είπε: «Αυτά εννοούσα με τα λόγια που σας έλεγα όταν ήμουν ακόμη μαζί σας, ότι δηλαδή πρέπει να εκπληρωθούν όλς όσα έιναι γραμμένα για μένα στο νόμο του Μωυσή, στους προφήτες και στους Ψαλμούς». Τότε τους φώτισε το νου, για να καταλάβουν τις Γραφές και τους είπε: «Οι Γραφές λένε ότι έτσι έπρεπε να γίνει, και έτσι έπρεπε να πάθει ο Μεσσίας, ν’ αναστηθεί από τους νεκρούς την τρίτη μέρα και να κηρυχθεί στο όνομά του μετάνοια και άφεση αμαρτιών σε όλα τα έθνη, αρχίζοντας από την Ιερουσαλήμ. Εσείς είστε μάρτυρες όλων αυτών. Και εγώ θα σας στείλω αυτό που σας υποσχέθηκε ο Πατέρας μου. Εσείς καθίστε στην Ιερουσαλήμ ωσότου ο Θεός σας οπλίσει με τη δύναμή του». Κατόπιν τους οδήγησε έξω από την πόλη ως τη Βηθανία, σήκωσε τα χέρια του και τους ευλόγησε. Καθώς τους ευλογούσε, άρχισε να απομακρύνεται από αυτούς και να ανεβαίνει στον ουρανό. Αυτοί τότε τον προσκύνησαν και γύρισαν στην Ιερουσαλήμ με μεγάλη χαρά, κι έμεναν συνεχώς στο ναό υμνολογώντας και δοξολογώντας το Θεό. Αμήν.
Προσεγγίσεις στην ευαγγελική περικοπή
Οι μαθητές τρομάζουν με την εμφάνιση του Κυρίου. Τον θεωρούν φάντασμα. Ο Χριστός τους εξηγεί πως το φάντασμα δεν έχει σάρκα και οστά. Και όντως ο Χριστός είχε σάρκα και οστά, αλλά πλέον δεν έχει το σώμα που είχα πριν από τη Σταύρωση. Το σώμα του πλέον είναι πνευματικό και γι΄αυτό τον βλέπουμε να περνάει άνετα μέσα από τις πόρτες και από τους τοίχους.
Ο Χριστός δείχνει στους μαθητές τα χέρια και τα πόδια Του. Όπως κάθε στρατιώτης που επέστρεψε από τον πόλεμο δεν ντρέπεται για τα τραύματά του και τα δείχνει με υπερηφάνεια, έτσι και ο Χριστός δείχνει τα σημάδια στα χέρια και τα πόδια Του για να φανερώσει ότι στα αλήθεια έπαθε για το άνθρωπινο γένος.
Ο Χριστός ζήτησε τροφή για να φάει. Ο Χριστός το έκανε αυτό όχι γιατί είχε ανάγκη από τροφή, γιατί μετά την Ανάσταση δεν είχε ανάγκη από τίποτα υλικό, αλλά για να φανερώσει με αυτό τον τρόπο την Ανάστασή Του.
Ο Χριστός ευλογεί τους μαθητές του κατά τη διάρκεια της Ανάληψής του. Τους ευλογεί μέχρι τη στιγμή που χάνεται από τα μάτια τους. Διότι η μεσιτεία Του, την οποία εξακολουθεί προς τον Πατέρα Του για μας, είναι η συνέχεια αυτής της ευλογίας.
Ερμηνεία της εικόνας
Ο Χριστός στην εικόνα της Αναλήψεως βρίσκεται μέσα στη δόξα του. Με το δεξί του χέρι ευλογεί και με το αριστερό κρατάει ειλητάριο που γράφει: «Εδόθη μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί της γης». Τη δόξα στην οποία βρίσκεται ο Χριστός την κρατάνε δύο άγγελοι. Συμβολίζουν τη μεγαλειότητα και την εξουσία.
Οι Απόστολοι είναι χωρισμένοι στα δύο έχοντας στη μέση την Παναγία. Πίσω από την Παναγία βρίσκονται δύο λευκοφορεμένοι άγγελοι που δείχνουν τον αναληφθέντα Χριστό. Η Παναγία βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον Χριστό και σε λίγο υπερυψωμένη θέση. Η στάση της είναι στάση προσευχής, σε αντίθεση με τους Αποστόλους, που με τις χειρονομίες τους έρχονται σε αντίθεση με την ατάραχη μορφή της Θεοτόκου.
Το πρόσωπο το οποίο βρίσκεται δεξιά από την Παναγία είναι ο Απόστολος Παύλος. Ο Απ. Παύλος δεν ήταν παρών στο γεγονός της Ανάληψης, καθώς ακόμα δεν έιχε γίνει η μεταστροφή του. Θα γίνει και αυτός μέλος αργότερα και μάλιστα εκλεκτό.
Απολυτίκιο της εορτής
Ἦχος δ'.
Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν χαροποιήσας τοὺς μαθητὰς τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύματος• βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας ὅτι σὺ εἶ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσμου.
Ανελήφθης στοὺς οὐρανοὺς δοξασμένος, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεός μας, ἀφοῦ ἐχαροποίησες τόσο πολὺ τοὺς μαθητάς σου μὲ τὴν ὑπόσχεσι, ὅτι θὰ στείλης τὸ Πανάγιό σου Πνεῦμα• αὐτοὶ δὲ ἐβεβαιώθηκαν γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ μὲ τὴν εὐλογία σου, ὅτι σὺ εἶσαι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου.